Orta Asya steplerinden Mezopotamya’ya ve Anadolu’ya, Ortadoğu’ya, Avrupa ya tarım ve hayvancılıkla uğraşan toplumlarda peynir her zaman gözde bir besin olmuştur
Ekmek ve şarap kadar evrensel bir ürün olan peynirin ilk nerde ve ne zaman yapıldığı her zaman yanıtlanması güç bir soru olmuştur
Elde somut bir kanıt olmasa da peynirin bundan 8000 yıl önce Mezopotamya veya İndus vadisinde hayvan güden çobanlarca bulunduğu sanılıyor. Peynir yapımında insanların avcılıktan hayvan yetiştiriciliğine geçmesiyle başladığı düşünülüyor
Hayvanların ehlileştirmesi ile Asya’da başlamıştır. Buradan göç yoluyla Avrupa’ya geçen kabileler ehlileştirdikleri hayvanlarda getirmişlerdir. Avrasya’nın özellikle sütün önce tesadüfen ekşimesi ardından da bilinçli bir şekilde ekşitilmesi yoluyla peynirin ilk üretildiği bölge olduğu, Tatarlar’ın, Kırgızlar’ın, Tibetliler’in ve Perslerin de Babiller veya İbranilerden daha önce peynirle tanışmış oldukları söylenmektedir (www.sütürünleri.com/ bilgiler/ peynirler.)
Asya dışındaki coğrafyada ise İ.Ö.5000’de İtalya; Güney Fransa ve Kuzey Afrika’da ilk kez evcil koyun ve keçiye rastlanmaktadır. Tuna vadisi ve Balkanlarda yaşayan topluluklar İ.Ö. 4000’de Avrupa’yı ineklerle tanıştırdılar.
İtalya ve Fransa’da yapılan kazılarda ortaya çıkarılan “süt kesiği süzme kapları” bu ülkelerde İ.Ö. 2800’de ilkel peynirciliğin yapıldığını göstermektedir (www.suturunleri.com)
Geniş çayırlarında sığır, hörgüçlü inek, koyun ve keçi beslenen Mezopotamya’ya yeniden dönersek; bu gün Bağdat Müzesinde sergilenen, İ.Ö. 3500-3100 yıllarında yapıldığı sanılan bir taş kabartmada Sümerlerin süt teknolojisini iyi bildiklerini kanıtlıyor.
Sümerler ise ineklerden, koyun ve keçilerden süt alabileceklerini öğrenince bu defa bu sütleri uzun gezi ve kutsal ziyaretlerdeki giderkenki seyahatlerinde de içebileceklerini düşündüler. Süt genelde bazı hayvanların midelerinde taşınıdır. O zaman o insanlar gördüler ki mide civarındaki enzimler sütun kesilmesine neden oluyor ve sütün suyunu ayırıyor. Bu mutlu olayla göçebeler kesilmiş sütün suyunu içip kesilmiş bölümü yiyebileceklerini keşfettiler, böylece Sümerlerde peynir üretimi başlamıştır.
Babil de ise peynir “soyluların yiyeceği” olarak bilinirdi. Yine Tevrat’ta peynirden “Kahramanların gıdas2 olarak söz edilir. İ.Ö.1100 yıllarında İsrail oğulları Tevrat’ının “Samuelin ikinci kitabı bölümünde 10 çeşit taze yumuşak peynirden söz edilmektedir.